Op 12 augustus 1973 debuteerde Ton Wickel in het eerste elftal van Excelsior Rotterdam. Dat gebeurde in de uitwedstrijd tegen FC Volendam (1-2). Het werd een bijzonder seizoen en niet alleen omdat de geboren Kralinger dat seizoen meteen 41 wedstrijden speelde voor Excelsior. Aan het einde van dat jaar werd de club kampioen van de eerste divisie en stond Wickel het jaar erna naast Rinus Israel aan de aftrap in de Eredivisie.
,,Ik was nog nat achter mijn oren’’, kijkt Wickel terug op zijn eerste seizoen op het hoogste niveau. In zijn debuutseizoen in het eerste elftal had hij al flink wat ervaring opgedaan in de eerste divisie, maar voetballen op het hoogste niveau was iets anders: ,,Ik was een vrij rustige jongen, bedeesd, niet erg brutaal. Maar in het veld wist ik wel mijn mannetje te staan, je moest wel. Zo speelden we tegen Haarlem en stond ik tegenover Jerzy Sadek. Duwen, trekken en spugen, van alles haalde hij uit. Een vies ventje. Rinus zag dat gebeuren en zei: ‘Ton, laat dat maar aan mij over.’ Er stond destijds nog maar één camera langs het veld en toen alles de andere kant op ging, zwenkte de camera mee. Vervolgens ging Rinus voor die gozer staan en met zijn grote zegelring was het: bam! Hij ging zo neer. ‘Daar heb je geen last meer van’, zei hij tegen mij. Dat flikte hij gewoon hè?’’
Israel was een belangrijke leermeester voor Ton Wickel, maar er waren er meer. Ben Peeters was twee seizoenen zijn trainer in Kralingen. ,,Wij waren zo sterk’’, weet hij zich nog goed te herinneren. ,,In de eerste divisie speelden we tegen BV Veendam, met Johan Derksen en Dick Nanninga. Dat was een geweldige spits en ik stond met Dick van Nierop in het centrum van onze verdediging. Nanninga kwam er niet aan te pas. In mijn eerste seizoen werden we dus kampioen en het jaar erna handhaafden we ons redelijk makkelijk. Voor Excelsior een unicum in die tijd.’’
Ben Peeters was als trainer in 1969 kampioen geworden met Feyenoord, maar werd toch vervangen door Ernst Happel. In 1973 werd hij hoofdtrainer van Excelsior en in dat seizoen zou hij ook met de Kralingers de titel pakken, al was het nu van de eerste divisie. ,,Peeters was geen keiharde trainer, maar hij wist voor Excelsior een goede sfeer neer te zetten. Die was er al, maar hij gooide er nog wat bovenop. We kwamen vaak samen voor de wedstrijd, meestal op de Maasboulevard. Daar gingen we een sportmaaltijd eten bij Bram van der Windt en dan gingen we naar het stadion. Maar we kwamen ook weleens vooraf samen in de oude kantine. Hij wist ons te motiveren, onder meer door moorkoppen voor de hele ploeg op een overwinning te zetten.’’
Het team van Excelsior bestond volgens Wickel uit ‘jongens die het begrepen’: ,,Een goede mix van jonge spelers die afkomstig waren uit de eigen jeugd van Excelsior, en meer ervaren jongens zoals de gebroeders Aad en Gerrit den Butter, doelman Eddie van der Roer, Frans van der Heide, Thijs Kwakernaat, Hans Bassant en Sjaak Roggeveen. En daar liepen broekies als Bertram Tabbernee, Jaap van den Berg en ik dan tussen. Sjaak Roggeveen was een echte mentor, die praatte vaak met ons. Hoe je dingen moest doen of waar je moest lopen. Tegen mij zei hij: ‘Jij komt er wel, je hebt kwaliteiten zat.’ Dat is wel uitgekomen.’’
Na zijn eerste seizoen in de eredivisie maakte Wickel in 1975 namelijk een geweldige transfer. De Rotterdammer zette zijn handtekening onder een contract bij Ajax, dat kort daarvoor drie keer de Europa Cup I had gewonnen. Het was Ton Pronk, oud-speler van de Amsterdammers, die hem scoutte. ,,Ajax betaalde 200.000 gulden voor mij. Dat kwam tot stand via een vermenigvuldigingsfactor die ze los lieten op je salaris. Voor Excelsior in die tijd een enorm bedrag, maar voor Ajax was ik een relatief goedkope speler. Journalist Jan D. Swart was mijn zaakwaarnemer en namens Excelsior deden Aad Libregts en Jaap Bontenbal de onderhandelingen met Ajax-voorzitter Jaap van Praag.’’
Zijn periode in Amsterdam werd geen succes. Wickel zat destijds op de Academie voor Lichamelijke opvoeding in Den Haag. Bij Excelsior had Thijs Libregts hetzelfde gedaan, dus die wist hoe dat was. In Amsterdam was het begrip minder: ,,Toen ik naar Ajax ging, woonde ik in Rotterdam, zat in Den Haag op school en voetbalde in Amsterdam. Dat was niet vol te houden. Ik verhuisde daarom met mijn toenmalige vrouw naar de hoofdstad, maar school bleef belangrijk. Bij Ajax was ik aangenomen op advies van trainer Hans Kraaij, maar die werd na drie maanden ontslagen. In het begin speelde ik wel wat wedstrijden, maar na de komst van zijn opvolger Rinus Michels ben ik amper meer aan de bak gekomen.’’
,,Dat Ajax-verhaal is hem dus niet geworden’’, erkent hij. ,,Financieel was het goed, maar dat was niet alles. Achteraf had ik veel liever voor minder geld bij Excelsior blijven spelen. Michels wilde alleen met fullprofs werken, maar ik had mijn studie erbij. Dat had mijn vader ook als voorwaarde gesteld om de overstap naar Ajax te mogen maken. De Amsterdamse mentaliteit stond mij trouwens ook niet aan. Jongens als Ruud Krol en Wim Suurbier waren niet mijn vrienden. Ik was te rustig en bedeesd voor die gasten. Bij Excelsior was het een warm nest en dan kom je in een ploeg die drie keer de Europe Cup I had gewonnen. Die mannen voelden zich god.’’
Na een jaar vertrok Wickel uit Amsterdam en ging voor een seizoen naar FC Utrecht. Vervolgens speelde hij drie jaar voor FC Den Haag. Hij was vrij jong toen hij een punt zette achter zijn profvoetbalcarrière. ,,Pas 28. Ik had in die tijd altijd gedacht dat ik nog wel een belletje zou krijgen van Excelsior, maar dat is nooit gekomen. Ik heb vervolgens nog zes jaar voor DCV gespeeld en was trainer van verschillende amateurclubs, waaronder de amateurs van Excelsior. Daarnaast werkte ik als gymnastiekleraar, een wereldjob. Het belangrijkste is dat je een goede boterham verdient met een baan waarin je het naar je zin hebt. Dat was bij mij het geval.’’
Inmiddels is hij bijna 70 en nog altijd actief voor Excelsior. Nu als Walking Footballer op de woensdagochtend. Met een aantal andere oud-spelers beoefent hij deze bijzondere vorm van voetbal voor ‘oudjes’. ,,Excelsior is altijd een rode draad geweest in mijn leven’’, zegt hij. Als ik over de Maasboulevard reed, keek ik altijd naar het stadion. En nog steeds. Dat laat je nooit meer los. Als tienjarig ventje kwam ik hier binnen en nu loop ik er nog met de ouwetjes.’’
Dat hij bij Excelsior ging voetballen, was geen verrassing. Zijn vader, Joop Wickel, was bevriend met oud-voorzitter Henk Zon. Net als Piet Wickel, een neef van zijn vader, voetbalde hij voor het tweede elftal van de club, waarvan Zon jaren aanvoerder was. ,,Wij woonden in de Lusthofstraat, tegenover Henk Zon. Ik ging als jong ventje al met mijn vader naar de thuiswedstrijden kijken. Dan liepen we naar Woudestein en zag je drommen mensen door de Lusthofstraat, Slotlaan, Hoflaan, Oostzeedijk richting Excelsior lopen. Dat kan ik me nog heel goed herinneren. En als er werd gewonnen dan was Concordia na de wedstrijd snel gevuld. Dan was het feest.’’
,,Destijds was heel Kralingen Excelsior-minded. De jongens in het eerste elftal hadden vrijwel allemaal hun roots in Kralingen. Dat mis ik nu helaas. Ik kom zelf van de Oudedijk, daar ben ik geboren. Alle jongens waarmee ik als jong ventje op de pleintjes liep te voetballen gingen naar Excelsior.’’ Iemand met wie hij de gehele jeugdafdeling doorliep en uiteindelijk in het eerste elftal speelde was Bertram Tabbernee. ,,Wij hadden een enorm goede lichting. Zes, zeven jongens kregen een contract. Dat was nog nooit vertoond. De saamhorigheid was groot. Als trainers hadden we mannen als Jaap Kouters, Gerard Weber, Thijs Libregts en Dick van den Polder. Dat zijn niet de minsten. Allemaal mannen die alles voor de club overhadden.’’
Met een vast clubje bezocht hij jaren achtereen de thuiswedstrijden van Excelsior. ,,Ik haalde Piet Wickel, de neef van mijn vader altijd op, en bij de club was het altijd gezellig met mannen als Piet de Kramer, Sjaak Roggeveen en Henk Schouten, die er toen nog bij was. Lachen, gieren, brullen. Op een bepaald moment was het Piet die zei: we gaan starten met Walking Football, heb je zin om mee te doen? Ik heb dat gedaan. Aanvankelijke hadden we volgens mij zes man, maar inmiddels hebben we een mooi vast clubje. Veel mannen met een achtergrond bij Excelsior. Ook Bertram is erbij gekomen en dat is wel heel bijzonder. Wij hebben hier heel wat uren samengespeeld.’’
,,We hebben het op woensdagochtend hartstikke gezellig met elkaar. Met Walking Football, maar ook met klaverjassen en het ophalen van oude verhalen van vroeger. Over de douches die koud waren en dat we daar in ons trainingspak onder stapten als we in de modder hadden getraind. Dat was op het veld waar nu het parkeerterrein ligt. Dan was dat trainingspak zwaarder dan jijzelf. Maar we hebben ook veel verhalen over Bep van Klaveren, oud-bokser en olympisch kampioen. Die lag op zijn handdoekie te zonnen terwijl wij aan het trainen waren en die moest je niet boos maken, haha. Dat zijn mooie herinneringen om met elkaar op te halen.’’
Het sociale aspect is belangrijk, maar Wickel zelf is nog steeds behoorlijk fanatiek als hij op het veld staat: ,,Als het tegenzit heb ik soms de neiging om te gaan schelden, maar dat mag natuurlijk niet. De bedoeling is een hele fijne woensdagmorgen te hebben en dat is ook zo. Je bent in beweging, al mag je niet rennen. We hebben een postbode erbij, die gaat als een speer, dus die overtreedt die regel steeds. We hebben onderling goed contact, ook buiten het veld. En we lachen dus veel met elkaar. Heel mooi dat Excelsior dit doet, net als Football Memories voor ouderen die wat vergeetachtig worden. Daar ben ik ook vrijwilliger en ik vind het heel mooi dat ik dat allemaal juist bij Excelsior kan doen’’, besluit hij.
